Άρθρο της Ελισσάβετ Διδασκάλου*
Εκπαιδευτική ψυχολόγος
Οι ανάγκες για εκπαιδευτικές παρεμβάσεις στο σχολικό πλαίσιο είναι ιδιαιτέρως αυξημένες αλλά το εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας φαίνεται να υποτιμά τον ρόλο του σχολικού – εκπαιδευτικού ψυχολόγου καθώς οι ελλείψεις ειδικού προσωπικού στα ελληνικά δημόσια σχολεία είναι τεράστιες.
Στο παρελθόν κάποιες κυβερνήσεις έθεσαν ως στόχο την ένταξη ψυχολόγων στο σύνολο των δημόσιων σχολείων ποτέ όμως κάτι τέτοιο δεν εφαρμόστηκε στη χώρα μας. Στην Ελλάδα θέσεις ψυχολόγων προκηρύσσονται κυρίως για ειδικά σχολεία και τα τελευταία χρόνια για επαγγελματικά λύκεια.
Στις περιπτώσεις όπου κρίνεται αναγκαία η αξιολόγηση και η παρέμβαση για ακαδημαϊκά ή συμπεριφορικά προβλήματα οι γονείς απευθύνονται κυρίως στα κέντρα Διαφοροδιάγνωσης – Διάγνωσης και Υποστήριξης (ΚΕΔΥΥ) νυν ΚΕΣΥ ή αναζητούν λύση σε επαγγελματίες στον ιδιωτικό τομέα.
Επίσης το ελληνικό δημόσιο παρέχει ελάχιστη έως μηδαμινή οικονομική κάλυψη των συνεδριών του ψυχολόγου. Η μοναδική παρέμβαση μέσα στις σχολικές μονάδες προέρχεται από ειδικούς παιδαγωγούς στο πλαίσιο των προγραμμάτων ένταξης ή παράλληλης στήριξης αλλά δεν μπορεί να καλύψει το σύνολο των αναγκών. Επίσης όταν απαιτείται άμεση αντιμετώπιση ενός προβλήματος καλείται από το σχολείο ο αρμόδιος σχολικός σύμβουλος για να δώσει τις απαραίτητες κατευθύνσεις.
Με βάση λοιπόν τα παραπάνω δεδομένα υπάρχει ένας αριθμός σχολικών – εκπαιδευτικών ψυχολόγων με προσόντα και εξειδίκευση που δεν μπορούν να απορροφηθούν στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και επιχειρούν ιδιωτικές πρωτοβουλίες.
Με την προϋπόθεση όμως ότι ο σχολικός ψυχολόγος θα καταφέρει να ενταχθεί σε ένα δημόσιο σχολείο της Ελλάδας θα έρθει αντιμέτωπος με νέες προκλήσεις που σχετίζονται με τους τρόπους παρέμβασης. Είναι το εκπαιδευτικό σύστημα έτοιμο να δεχτεί το σχολικό ψυχολόγο; Αξίζει να σημειώσουμε ότι μεγάλο μέρος της εκπαιδευτικής κοινότητας στην Ελλάδα δεν γνωρίζει την ειδικότητα αυτή.
Έτσι θα κληθεί να κάνει σαφές το πεδίο των αρμοδιοτήτων του στο εργασιακό περιβάλλον και να θέσει τα δικά του όρια. Ιδανικά θα πρέπει να έχει τα μέσα και την υποστήριξη του σχολείου για να σχεδιάσει και να διενεργήσει πρωτογενή προγράμματα παρέμβασης (στο γενικό πληθυσμό του σχολείου), δευτερογενή (σε μαθητές με αυξημένη πιθανότητα παρουσίασης προβλημάτων) και τριτογενή (σε μαθητές με εμφανή ακαδημαϊκά ή συμπεριφορικά προβλήματα).
Ο σχολικός – εκπαιδευτικός ψυχολόγος θα κληθεί να παρέμβει εξατομικευμένα, σε ομάδα μαθητών αλλά και στο σύνολο του σχολικού πλαισίου με σκοπό να επιφέρει αλλαγές.
Μεγάλη πρόκληση για ένα εκπαιδευτικό σύστημα “δυσκίνητο” γεμάτο ελλείψεις. Σημαντική και αναγκαία θα πρέπει να είναι η αλληλεπίδραση με όλα τα μέλη της σχολικής κοινότητας. Εκτός από την παρέμβαση στα παιδιά ο σχολικός ψυχολόγος θα πρέπει να εστιάσει στο οικογενειακό περιβάλλον.
Η ενημέρωση, υποστήριξη και η καθοδήγηση της οικογένειας είναι καθοριστικής σημασίας για την εξέλιξη και αντιμετώπιση των προβλημάτων.
Επίσης αξίζει να τονίσουμε την ανάγκη υποστήριξης του εκπαιδευτικού προσωπικού καθώς συχνά παρατηρούνται λάθος χειρισμοί από την πλευρά των εκπαιδευτικών και απαιτείται άμεση επιστημονική καθοδήγηση.
Τέλος ο σχολικός ψυχολόγος θα πρέπει να είναι σε θέση πέρα από το σχεδιασμό και την εφαρμογή των κατάλληλων μεθόδων παρέμβασης να διενεργεί συνεχή αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των μεθόδων του.
*Το Παιδικό Εργαστήρι της Ελισσάβετ Διδασκάλου βρίσκεται επί της οδού Ελ. Βενιζέλου 23 (4ος όροφος), στο Σιδηρόκαστρο.
Τηλέφωνα επικοινωνίας: 2323111482 & 6907330003.
