Άρθρο του Μάριου Μπακάλη-MSc Tourism Management and Marketing
Η ψυχίατρος Elisabeth Kubler-Ross (On death and dying, 1969) μίλησε για τα πέντε στάδια στο πένθος, ορμώμενη από μελέτες σχετικά με τα συναισθήματα ασθενών με ανίατες ασθένειες. Τα συναισθήματα του πένθους δεν συνοδεύουν μόνο τον θάνατο, αλλά ακολουθούν γενικότερα το βίωμα της απώλειας και οι πέντε αυτές ανθρώπινες αντιδράσεις είναι οι ακόλουθες:
1) Άρνηση – Αποκλείεται! Δεν μπορεί να συμβαίνει αυτό σε έμενα. Δεν είναι δυνατόν!
2) Θυμός – Είναι άδικο, γιατί να συμβαίνει αυτό σε έμενα; Τι μπορεί να έκανα για να αξίζω κάτι τέτοιο; Σίγουρα φταίει κάποιος άλλος.
3) Παράλογη Διαπραγμάτευση – Τουλάχιστον μείνε μαζί μου για λίγο ακόμη, θα είμαι καλύτερος, θα αλλάξω.
4) Κατάθλιψη – Είμαι τόσο λυπημένος, δεν θέλω να προσπαθήσω να αλλάξω τίποτα, δεν θέλω να κάνω οτιδήποτε.
5) Αποδοχή – Εντάξει, πονάει αλλά η ζωή συνεχίζεται. Όλα θα πάνε καλά.
Εξετάζοντας αυτές τις ανθρώπινες αντιδράσεις, μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα τι μας συμβαίνει όταν αντιμετωπίζουμε κάθε είδους απώλεια στην ζωή μας.
Στις 4 Οκτώβριου του 2009 διεξήχθησαν πρόωρες εκλογές με πρόσχημα την δυσχερή κατάσταση της ελληνικής οικονομίας λόγω της παγκόσμιας κρίσης του 2008. Το ΠΑΣΟΚ κερδίζει τις εκλογές με 43.92 % , αλλά τα σαθρά οικονομικά θεμέλια της χώρας και το γεγονός πως στις αρχές του 2010 κανένας στον πλανήτη δεν δάνειζε την χώρα, μας οδηγούν στο πρώτο μνημόνιο προς αποφυγήν χρεοκοπίας. Ο Γ. Παπανδρέου, ο όποιος κρίθηκε και κρίνεται για τις επιλογές του σε πρόσωπα και πολιτικές επιλογές, καθορίζει ευρύτερα την γενική πολιτική αντιμετώπισης της κρίσης, πολιτική που εφάρμοσαν ένας – ένας με την σειρά τους όσοι ακολούθησαν, και μένει στην συνείδηση των Ελλήνων ως ο πρωθυπουργός του «λεφτά υπάρχουν» (παρόλο που ο ίδιος δήλωσε «λεφτά υπάρχουν, αν τα διεκδικήσεις, αν προσελκύσεις επενδύσεις, αν νοικοκυρέψεις το κράτος, αν αξιοποιήσεις τις παραγωγικές δυνατότητες της χώρας…»). Παραδόξως, ο άνθρωπος που κυβέρνησε την χώρα από το 2004 έως το 2009 και οδήγησε στο έλλειμμα, που τελικά μάθαμε πως ήταν 15,4%, μένει στο απυρόβλητο, δεν μιλάει ποτέ τα τελευταία 10 χρόνια για την διακυβέρνηση του και παράλληλα έως και σήμερα θεωρείται από πολλούς εθνικό κεφάλαιο.
Εκείνη την εποχή η Ελληνική κοινωνία και το πολιτικό σύστημα βίωσαν το πρώτο στάδιο του πένθους. Πλήρης άρνηση ότι αυτή η κατάσταση συμβαίνει σε εμάς, ότι αποτελεί δηλαδή πραγματικό γεγονός. Κανένας δεν ήθελε να πιστέψει, κανένας δεν ήθελε να δεχτεί πως η χώρα μας χρεοκόπησε.
Η άρνηση της πραγματικότητας και της αλήθειας δίνουν την θέση τους στον έντονο ψυχικό πόνο, που όμως δεν είναι εύκολο να γίνει αποδεκτός και κατανοητός. Σε αυτή την κατάσταση λοιπόν, το άτομο «προτιμά» να βιώσει το συναίσθημα του θυμού, ένα συναίσθημα που έχει ενέργεια και δίνει «δύναμη», καθώς κρατάει τον θυμωμένο άνθρωπο «ψηλά».
Ο θυμός του λαού, στο δεύτερο στάδιο του πένθους εκδηλώθηκε στις διπλές εκλογές του Μαΐου – Ιουνίου το 2012, και αφού προηγήθηκε η ψήφιση του δεύτερου μνημονίου τον Φεβρουάριο του 2012 από την συγκυβέρνηση Παπαδήμου, όπου ο Αντώνης Σαμαράς παρέδωσε το αντιμνημονιακό ξίφος των Ζαππείων και άναψε την μνημονιακή δάδα της Νέας Δημοκρατίας. Οι διπλές εκλογές οδήγησαν τα κόμματα που στήριξαν τα Μνημόνια σε πανωλεθρία. Η ΝΔ βρέθηκε πρώτη (18,85%) χάνοντας όμως 1.103.665 ψήφους και το ΠΑΣΟΚ στην τρίτη θέση (13,18%) χάνοντας 2.179.013, ενώ εμφανίστηκε η Χρυσή Αυγή για πρώτη φορά στη Ελληνική Βουλή με 21 βουλευτές. Τελικά, τον Ιούνιο ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ βγαίνουν σημαντικά ενισχυμένοι και έχουμε τελικό σχηματισμό κυβέρνησης από ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ.
Στο 3ο στάδιο του πένθους, το άτομο αναρωτιέται τι θα μπορούσε να κάνει για να αποτρέψει την απώλεια του αγαπημένου του προσώπου· «παζαρεύει» την επιθυμητή για τον ίδιο λύση, όσο και αν γνωρίζει μέσα του ότι δεν υπάρχει λογική στην εσωτερική του αυτή διαπραγμάτευση.
Και κάπου εκεί στην ελληνική πραγματικότητα του 2012, αναλαμβάνει χρέη αξιωματικής αντιπολίτευσης ο άφθαρτος παίχτης που φοράει την φανέλα του ΣΥΡΙΖΑ. Έρχεται και πολιτεύεται με σκοπό να δώσει απαντήσεις στην διαπραγμάτευση του ατόμου που πενθεί. Απαντήσεις που συμπυκνώνονται στα δανεικά που θα φέρει από την Ρωσία και την Κίνα, και στους «προδότες», «μερκελιστές» και στα άλλα πολλά που φώναζαν οι οπαδοί και τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ στους πολιτικούς τους αντίπαλους. Δίδαξαν τις τεχνικές των προπηλακισμών και της βίαιης διαμαρτυρίας. Όλα επιτρέπονταν και όλα δικαιολογούνταν, από το γιαούρτωμα και την διάλυση μιας παρέλασης μέχρι και το ξύλο. Δηλητηρίασαν την πενθούσα κοινωνία και έπαιξαν με τα χειρότερα ένστικτα της. Την πότισαν συστηματικά με μίσος, φοβία και θυμό δημιουργώντας παράλληλα ένα πρόγραμμα που αργότερα ξεπλύθηκε με την λέξη αυταπάτες. Με μια μόνο λέξη ξεπλύθηκε όλη η πορεία του ΣΥΡΙΖΑ από το 3% στο 36%. Μια λέξη που μας θύμισε τον ένα νόμο και ένα άρθρο κατάργησης του δεύτερου μνημονίου.
Η δηλητηριώδης αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ ήταν αποτελεσματική. Οι άφθαρτοι επικρατήσαν, οι «μερκελιστές» καταποντίστηκαν και ο Ελληνικός λαός πλήρωσε τα δίδακτρα ωρίμανσης και τους σηκωμένους γιακάδες της άφθαρτης και αμόλυντης συμμαχίας. Το δημοψήφισμα των 5 εργάσιμων ημερών του Ιουλίου, που όμοιο του δεν είδαμε ούτε στην Αφρικανική Ήπειρο, καθιέρωσε την λέξη «κωλοτούμπα» ως διεθνή και η χώρα οδηγήθηκε από τους χορούς στην πλατεία Συντάγματος, στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 και την είσοδο του ελληνικού λαού στο 4ο στάδιο της κατάθλιψης, στο οποίο παραμένει έως και σήμερα.
Η Ελληνική κοινωνία τα τελευταία 4 χρόνια βρίσκεται στο στάδιο της κατάθλιψης. Στην φάση αυτή το άτομο που πενθεί αρχίζει και συνειδητοποιεί σοβαρά την απώλεια, έρχεται σε επαφή με τα συναισθήματα της θλίψης, του πόνου, της αβεβαιότητας, του φόβου και της στενοχώριας. Αυτό είναι το στάδιο που ξεκινάει η συνειδητοποίηση της σοβαρότητας της απώλειας.
Απώλεια η όποια στο πολίτικο σκηνικό των τελευταίων ετών, μετά και το ξεγύμνωμα των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ και την υπογραφή του 3ου μνημονίου, μεταφράζεται στην απαξίωση του πολιτικού συστήματος. Ο λαός δεν θέλει να ακούει για πολιτικούς και πολιτικές. Δεν εμπιστεύεται κανέναν. Είναι κουρασμένος και νιώθει προδομένος. Νιώθει πως όλοι οι πολιτικοί τον κοροϊδεύουν και στο μυαλό του μέσου πολίτη ο πολιτικός είναι το συνώνυμο του ψεύτη.
Δεν έχουμε όμως δικαίωμα να παραμείνουμε σε αυτό το στάδιο. Στις εκλογές της 7ης Ιουλίου πρέπει να μπούμε στο 5ο και τελευταίο στάδιο. Στο στάδιο της αποδοχής. Πρέπει να αποδείξουμε ότι καταλάβαμε πλέον τι συμβαίνει και πως πρέπει να σταθούμε στα πόδια μας να περπατήσουμε, να τρέξουμε στον δρόμο της λογικής.
Πρέπει να μιλήσουμε ξανά για πολιτική με επίκεντρο τον άνθρωπο. Πρέπει να συμμετέχουμε, να ξεκινήσουμε ξανά και να προσπαθήσουμε για μια καλύτερη χώρα. Το ΠΑΣΟΚ έβαλε πλάτη στα δύσκολα, ανέλαβε όλη την ευθύνη, την δική του και την δική τους και έβαλε μπροστά το εθνικό και όχι το κομματικό συμφέρον. Στα χρόνια των μνημονίων δεν είπε ποτέ μεγάλα λόγια, μίλησε την γλώσσα της αλήθειας και την πλήρωσε ακριβά. Το ΚΙΝΑΛ είναι και θα παραμείνει στον ίδιο δρόμο. Στον δρόμο της λογικής και της αλήθειας με όποιο κόστος.
Η αντιπολίτευση είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας και λειτουργός της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Είναι ο θεμέλιος λίθος του κοινοβουλευτισμού, αφού ο ρόλος της είναι να ελέγχει την κυβέρνηση με συγκεκριμένες προτάσεις. Ο ρόλος της αντιπολίτευσης στα χρόνια της κρίσης κατακρεουργήθηκε, αφού οι εκάστοτε εκπρόσωποι της το μόνο το οποίο έκαναν ήταν στείρα πολιτική άρνηση και δηλητηρίαση της κοινής γνώμης μέσω επιχειρημάτων που είχαν βάση στον κόσμο της φαντασίας και του πολιτικού σουρεαλισμού.
Εμείς, ως ΚΙΝΑΛ, στο 5ο και τελευταίο στάδιο του πένθους πρέπει να είμαστε η υπεύθυνη αντιπολίτευση, η πρώτη εδώ και πολλά χρόνια για να μεγαλώσει και πάλι ο χώρος έτσι ώστε η μεγάλη Δημοκρατική Παράταξη να αποτελέσει τον φάρο της προόδου απέναντι σε κάθε συντήρηση, είτε αυτή πηγάζει από την ΝΔ είτε από τον ΣΥΡΙΖΑ. Αφού τελειώσαμε με τους ψεκασμένους, ας δώσουμε ένα τέλος στις χρυσές αυγές και ας μην αντικαταστήσουμε όλους αυτούς με λύσεις που πηγάζουν από τις πωλήσεις επιστολών που έγραψε ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός. Οι δυο μεγάλοι του μικρού δικομματισμού ας αποδείξουν ότι μπορούν να βάλουν την πατρίδα μας πάνω από το κόμμα τους, ας παραμερίσουν τις διαφορές τους και ας συνεργαστούν για να κυβερνήσουν. Εμείς ως ΠΑΣΟΚ όταν έπρεπε το κάναμε. Είναι η ώρα να πάρουμε ισχυρή εντολή έλεγχου της κυβέρνησης και εντολή σκληρής δουλειάς για το μεθαύριο της χώρας με σκοπό να κάνουμε την Δημοκρατική Παράταξη μεγάλη και καθαρή από τις αλαζονικές συμπεριφορές κεντρικών και τοπικών παραγόντων που πλήγωσαν με την συμπεριφορά τους τον Ελληνικό Λαό.
Έχοντας το πιο ποιοτικό στελεχιακό δυναμικό, μέσα από την αντιπολίτευση θα πείσουμε μέρα με την μέρα και από σπίτι σε σπίτι, και πάλι τον Ελληνικό Λαό πως μια καλύτερη και περήφανη Ελλάδα μπορεί να γίνει πράξη μέσα από την σκληρή δουλεία, την αλήθεια και την συνέπεια λόγων και έργων.