O φόβος του «στιγματισμού» (Άρθρο)


Άρθρο της Ελισσάβετ Διδασκάλου
Εκπαιδευτική ψυχολόγος

Ο φόβος του γονέα για πιθανό «στιγματισμό» του παιδιού του είναι μία συχνή αιτία αποφυγής της ψυχοδιαγνωστικής αξιολόγησης ακόμα και στις περιπτώσεις που είναι προφανής η ύπαρξη μαθησιακών δυσκολιών, ψυχοσυναισθηματικών ή συμπεριφορικών προβλημάτων. Όσοι εργάζονται στο χώρο της εκπαίδευσης έρχονται συχνά αντιμέτωποι με γονείς τρομοκρατημένους στο άκουσμα κάποιων όρων που συνοδεύουν την αξιολόγηση του παιδιού τους.

Σε κάθε περίπτωση ο σχολικός – εκπαιδευτικός ψυχολόγος οφείλει να καθησυχάσει τους γονείς και να τους εξηγήσει ότι η ορολογία αυτή έχει καθιερωθεί από την επιστημονική κοινότητα κυρίως για να βοηθάει στην επικοινωνία μεταξύ των επαγγελματιών ειδικής αγωγής αλλά και για το σχεδιασμό της κατάλληλης θεραπευτικής προσέγγισης.

Οι γονείς θα πρέπει να επικεντρωθούν στην ουσία, δηλαδή στην κατανόηση της συμπεριφοράς του παιδιού τους και στα πιθανά αίτια που την προκάλεσαν. Το πιο σημαντικό στάδιο σε αυτή τη διαδικασία είναι η αποδοχή του προβλήματος από τους γονείς και η απόφαση της οικογένειας να δουλέψει για την αντιμετώπισή του. Μόνο όταν οι γονείς αναγνωρίσουν και αποδεχτούν το πρόβλημα θα μπορέσουν να βρουν τους κατάλληλους τρόπους αντιμετώπισης σε συνεργασία με τους ειδικούς.

Από την άλλη πλευρά παρατηρείται συχνά η αλόγιστη χρήση ή η γενίκευση κάποιων όρων κυρίως λόγω άγνοιας ακόμα κι από το ίδιο το εκπαιδευτικό προσωπικό. Τα τελευταία χρόνια οι εκπαιδευτικοί στην πλειοψηφία τους δίνουν βάση στην επιμόρφωσή τους κι έχουν εξασκηθεί στον εντοπισμό των μαθησιακών, συναισθηματικών και κοινωνικών προβλημάτων. Παρ’ όλα αυτά προτείνεται στους εκπαιδευτικούς να εστιάζουν στα συμπτώματα, στην ανάλυση της συμπεριφοράς των μαθητών και στους τρόπους παρέμβασης και να μην προβαίνουν σε εύκολες και γρήγορες διαγνώσεις καθώς μπορεί να αποδειχθούν λανθασμένες ή μπορεί να γίνουν με τρόπο που θα ενισχύσει το φόβο και την σύγχυση των γονέων αλλά και των ίδιων των παιδιών.

Όταν κρίνεται αναγκαία η παραπομπή του παιδιού για ψυχοδιαγνωστική αξιολόγηση η συμβολή ενός σχολικού ψυχολόγου μπορεί να είναι καθοριστική για την αποφυγή του στιγματισμού. Καθήκον του ψυχολόγου, πέρα από το σχεδιασμό των κατάλληλων στρατηγικών παρέμβασης είναι η ενίσχυση της οικογένειας και η ενδυνάμωση της προσωπικότητας του μαθητή για να αποφευχθεί η περιθωριοποίησή του. Επίσης σημαντικά είναι τα προγράμματα πρόληψης που επικεντρώνονται στην ενημέρωση όλων των παιδιών του σχολείου και των οικογενειών τους σχετικά με τη φύση των προβλημάτων. Βασικός στόχος είναι η αλλαγή νοοτροπίας και η αποδοχή της διαφορετικότητας από το σύνολο της σχολικής κοινότητας.

* Το Παιδικό Εργαστήρι της Ελισσάβετ Διδασκάλου βρίσκεται επί της οδού Ελ. Βενιζέλου 23 (4ος όροφος), στο Σιδηρόκαστρο.
Τηλέφωνα επικοινωνίας: 2323111482 & 6907330003.

Κοινοποίηση