Άρθρο της Ελισσάβετ Διδασκάλου
Εκπαιδευτική ψυχολόγος*
Τη δεκαετία του ’50 o Peter Slade εμπνεύστηκε από τις αρχές της Προοδευτικής Εκπαίδευσης κι επινόησε το παιδαγωγικό δράμα με σκοπό να δώσει στο σχολικό θέατρο έναν παιδαγωγικό χαρακτήρα.
Η προοδευτική εκπαίδευση ήταν ένα μεταρρυθμιστικό εκπαιδευτικό κίνημα το οποίο εμφανίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα κι άσκησε κριτική στο ισχύον δασκαλοκεντρικό σύστημα όπου κυριαρχούσε η στείρα απομνημόνευση κι ο αυταρχισμός. Η Προοδευτική Εκπαίδευση στόχευε στη μαθητοκεντρική διδασκαλία ακολουθώντας τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του παιδιού.
Επιχείρησε να διαμορφώσει ένα σχολείο το οποίο προωθεί την ενεργητική, βιωματική μάθηση και την ελεύθερη έκφραση των μαθητών, ένα σχολείο δημιουργικό που στοχεύει στην ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητάς του.
Το εκπαιδευτικό δράμα στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στον αυτοσχεδιασμό. Τα μέλη της ομάδας λειτουργούν άλλοτε ως ηθοποιοί κι άλλοτε ως θεατές. Δε βασίζεται συνήθως σε γραπτό θεατρικό κείμενο αλλά μπορεί να αντλήσει στοιχεία από πραγματικές ή φανταστικές ιστορίες. Κεντρικό ρόλο παίζει το μιμητικό παιχνίδι.
Στο εκπαιδευτικό δράμα οι συμμετέχοντες:
Δημιουργούν μία ιστορία η οποία εκτυλίσσεται σε έναν φανταστικό κόσμο στον οποίο ο χώρος, ο χρόνος και τα αντικείμενα έχουν συμβολική σημασία.
Υποδύονται ρόλους κι αλληλεπιδρούν.
Βιώνουν ατομική και συλλογική εμπειρία.
Διερευνούν ένα θέμα και διαπραγματεύονται τα νοήματα των εννοιών που σχετίζονται με αυτό.
Αντιμετωπίζουν διλήμματα ή προβλήματα.
Δρουν και αναστοχάζονται τις πράξεις τους.
Αναπτύσσει όλα τα εκφραστικά μέσα (σώμα, λόγος, φωνή).
Καλλιεργεί ψυχοπνευματικές δυνάμεις (παρατηρητικότητα, φαντασία, αυτοσυγκέντρωση, αυτοπειθαρχία, κριτική σκέψη, ενσυναίσθηση).
Ενισχύσει τον συναισθηματικό κόσμο καθώς τα παιδιά αποκτούν αυτοεκτίμηση κι αυτοπεποίθηση.
Προωθεί την κοινωνική ανάπτυξη γιατί ο μαθητής βιώνει μία συλλογική εμπειρία, συνεργάζεται κι αποκτά την αίσθηση της κοινωνικής ευθύνης.
Ως μέσο διδασκαλίας αποσκοπεί στην κατάκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων που αφορούν το διδασκόμενο μάθημα.
Ψυχαγωγεί. Αποτελεί λυτρωτική εμπειρία όπως κάθε μορφή παιχνιδιού.
Όπως δηλώνει ο Vygotsky η κοινωνική αλληλεπίδραση και οι συμβολικές μεταμορφώσεις στο παιχνίδι θεωρούνται πολύπλοκες γνωστικές διαδικασίες που μπορούν να φτάσουν σε υψηλότερες δομές νόησης.
Στο παιχνίδι το παιδί πάντα ξεπερνά το μέσο όρο της ηλικίας του και πηγαίνει πέρα από την καθημερινή συμπεριφορά, μοιάζει να γίνεται ένα κεφάλι υψηλότερο. (Αυδή & Χατζηγεωργίου, 2007).
Το θεατρικό παιχνίδι ως καθαρή απόρροια συλλογικής δραστηριότητας ευσπλαχνικά αποτρέπει την απομόνωση του παιδιού κι αποτελεί εκείνο το ευφάνταστο κοινωνικό βίωμα που προσδίδει στον μικρό παίκτη μία αισθητική χάρη κι ένα ακέραιο συντροφικό φρόνημα. (Καραμήτρου, 2010).
Βιβλιογραφία
Αυδή, Ά., & Χατζηγεωργίου, Μ. (2007). Η τέχνη του δράματος στην εκπαίδευση: 48 προτάσεις για εργαστήρια θεατρικής αγωγή. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Καραμήτρου, Κ. (2010). Η Καλλιέργεια της Κιναισθητικής Νοημοσύνης μέσα από το Θεατρικό Παιγχνίδι. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση.
* Το Παιδικό Εργαστήρι της Ελισσάβετ Διδασκάλου βρίσκεται επί της οδού Ελ. Βενιζέλου 23 (4ος όροφος), στο Σιδηρόκαστρο.
Τηλέφωνα επικοινωνίας: 2323111482 & 6907330003.
