Εφηβεία: Μία κρίσιμη περίοδος συναισθηματικών αναταραχών

Άρθρο της Ελισσάβετ Διδασκάλου
Εκπαιδευτική ψυχολόγος*

Τα παιδιά και οι έφηβοι έχουν μία σειρά από ψυχολογικές ανάγκες τις οποίες αναζητούν να καλύψουν: ανάγκη για αγάπη, ασφάλεια, νέες εμπειρίες, αναγνώριση και παραδοχή, υπευθυνότητα, όρια, έλεγχο των ενστικτωδών ενορμήσεων, ανάγκη να ανήκουν σε μία ομάδα καθώς και η ανάγκη για υποστήριξη (Παπαδάτος, 2010, σελ. 38-39).

Οι παράγοντες οι οποίοι καθιστούν τα παιδιά και τους εφήβους ψυχικά υγιείς είναι: η αναμενόμενη, σύμφωνα με την ηλικία τους, γνωστική, κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη, η δημιουργία ασφαλών προσκολλήσεων, η σύναψη ικανοποιητικών κοινωνικών σχέσεων καθώς και η ανάπτυξη αποτελεσματικών δεξιοτήτων για να αντιμετωπίζουν τις αγχογόνες καταστάσεις. (Χατζηχρήστου, 2015, σελ. 24-25).

Κατά την εφηβεία συντελούνται αλλαγές σε σωματικό, ορμονικό και σεξουαλικό επίπεδο. Επίσης οι έφηβοι δέχονται κοινωνικές πιέσεις για αυτοέλεγχο, αυτονομία και απεξάρτηση από το οικογενειακό περιβάλλον.

Ταυτόχρονα καλούνται να διαχειριστούν έννοιες όπως η αγάπη και η εργασία, να πάρουν πρωτοβουλίες και να αναλάβουν ευθύνες. Σημαντικό ρόλο σ’αυτή τη διαδρομή παίζει η ανάπτυξη σημαντικών σχέσεων με τους συνομηλίκους οι οποίοι ασκούν μεγάλη επίδραση πάνω τους. Ο έφηβος καλείται να αντιληφθεί, να διαχειριστεί, να αποδεχτεί και να αφομοιώσει όλες αυτές τις αλλαγές και τους νέους ρόλους. (Wenar & Kerig, 2008, σελ.463-464). O Erikson ονομαζει αυτην την περίοδο, στάδιο ταυτότητας ή στάδιο σύγχυσης. (Feldman, 2011, σελ. 500). Σε μία τόσο κρίσιμη φάση «συναισθηματικής αναταραχής» οι έφηβοι είναι αρκετά ευάλωτοι στην ανάπτυξη διαφόρων μορφών ψυχοπαθολογίας όπως διαταραχές προσωπικότητας, διαταραχές διάθεσης, διαταραχές διατροφής, κατάχρηση ουσιών κ.α. (Wilmshurst, 2011, σελ. 432).

Βιβλιογραφία
Παπαδάτος, Γ. (2010). Ψυχικές διαταραχές και μαθησιακές δυσκολίες παιδιών και εφήβων. Αθήνα: Gutenberg.
Χατζηχρήστου, Χ. Γ. (2015). Πρόληψη και προαγωγή της ψυχικής υγείας στο σχολείο και στην οικογένεια. Αθήνα: Gutenberg.
Feldman, R. S. (2011). Εξελικτική Ψυχολογία Δια βίου ανάπτυξη. (Επιμ. Η. Γ. Μπαζεβέγκης). Αθήνα: Αθήνα: Gutenberg.
Wenar, C., & Kerig, P. K (2008). Εξελικτική Ψυχοπαθολογία. Από την Βρεφική ηλικία στην εφηβεία. (Επιμ. Δ. Μαρκουλής, & Ε. Γεωργάκα). Αθήνα: Gutenberg.
Wilmshurst, L. (2011). Εξελικτική Ψυχοπαθολογία. Μία αναπτυξιακή προσέγγιση. (Επιμ. Η. Γ. Μπαζεβέγκης). Αθήνα: Gutenberg.

* Το Παιδικό Εργαστήρι της Ελισσάβετ Διδασκάλου βρίσκεται επί της οδού Ελ. Βενιζέλου 23 (4ος όροφος), στο Σιδηρόκαστρο.
Τηλέφωνα επικοινωνίας: 2323111482 & 6907330003.
Επισκεφθείτε τη σελίδα της Ελ. Διδασκάλου πατώντας εδώ

Κοινοποίηση