Του Νίκου Θεοδοσιάδη
Εκπαιδευτικός
Στο κέντρο του δάσους του Λαϊλιά, σε βαλτώδη περιοχή, στην τοποθεσία «Μπαλτά – Τσαΐρ», αναπτύσσεται ένα παλαιοντολογικό φυσικό μουσείο της βλάστησης του Λαϊλιά, όπου η συσσωρευμένη γύρη των δέντρων, στρωματωμένη κατά εποχές, βοηθά να διαπιστωθεί η διαδοχή των δασικών ειδών ανά τις χιλιετηρίδες.
Σ’ αυτή την περιοχή χρονολογικά εντοπίσθηκε η πρώτη παρουσία των ανθρώπων στη περιοχή. Ο χώρος της που ονομάζεται «Σφαγνώνας» προστατεύεται από το Υπουργείο Γεωργίας με απόφαση του Υπουργού 105497/6459/11.08.86 και κηρύχθηκε Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης.
Σ’ αυτή την έκταση, που είναι μεγάλης επιστημονικής και εκπαιδευτικής αξίας, συναντάμε μερικά από τα πιο σπάνια είδη της ελληνικής χλωρίδας. Κύριο ευδόκιμο είδος είναι τα φυλλοβόλα των σφαγνωδών, βρύα (με κυρίαρχο βρύο το sphagnum acutifollium), των οποίων η μακροχρόνια και χωρίς οξυγόνο αποσύνθεση, δημιουργεί την «τύρφη».
Εδώ γίνονται έρευνες της μεταπαγετώδους εξέλιξης του δάσους. Διαπιστώθηκε η ύπαρξη, από το 2.000 π.Χ. φιλύρας, λεπτοκαρυάς και δρυός, που με τη διαδοχή του χρόνου σήμερα έχουν αντικατασταθεί από οξιά και δασική πεύκη.
Κριτήριο και αποδεικτικό στοιχείο η γύρης των δέντρων, που διατηρήθηκε αναλλοίωτη μέσα στο όξινο τελματώδες εδαφικό υπόστρωμα του Σφαγνώνα.
(Οι φωτογραφίες είναι του κ. Νίκου Θεοδοσιάδη)
