Μη νόμιμη χαρακτηρίζει η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας- Θράκης, την απόφαση του Δημάρχου Σερρών Αλέξανδρου Χρυσάφη, να ορίσει τον κ. Βασίλη Χρυσανθίδη ως μέλος της Οικονομικής Επιτροπής.
Κατ’ επέκταση η Αποκεντρωμένη ακυρώνει εν μέρει την αριθ.915/2022 απόφαση του Δημάρχου Σερρών, ως προς το εδάφιο της παρ.6 του αποφασιστικού σκέλους, με το οποίο ο ανεξάρτητος Δημοτικός Σύμβουλος Βασίλειος Χρυσανθίδης μετά τον ορισμό του ως Αντιδήμαρχος «ορίζεται και Μέλος της Οικονομικής Επιτροπής», για τους λόγους που αναφέρονται στο σκεπτικό της παρούσης απόφασης.
Αναλυτικά, το σκεπτικό της απόφασης έχει ως εξής:
«Αφού σκεφθήκαμε κατά το Νόμο και ειδικότερα
1. Τις διατάξεις του άρθρου 117 του Ν.4555/2018 (Αυτεπάγγελτος έλεγχος νομιμότητας) σύμφωνα με τις οποίες το άρθρο 226 του ν. 3852/2010 αντικαθίσταται ως εξής: «Άρθρο 226 Αυτεπάγγελτος έλεγχος νομιμότητας 1.
Ο Επόπτης Ο.Τ.Α. μπορεί αυτεπαγγέλτως να ακυρώσει οποιαδήποτε απόφαση των συλλογικών ή μονομελών οργάνων των δήμων, των περιφερειών, των νομικών προσώπων αυτών, καθώς και των συνδέσμων τους, για λόγους νομιμότητας, μέσα σε προθεσμία δύο (2) μηνών αφότου η απόφαση έχει δημοσιευτεί ή εκδοθεί
2. Σύμφωνα με πάγια νομολογία, η προθεσμία που τάσσεται από τις προαναφερόμενες διατάξεις του Ν.4555/2018 προς το αρμόδιο να αποφανθεί όργανο, ήτοι (μεταβατικά) τον Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης μέχρι την έναρξη λειτουργίας της Αυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας ΟΤΑ είναι μεν αποκλειστική, αρχίζει όμως, όχι απλά από την περιέλευση της αποφάσεως επί προληπτικού ελέγχου (άρθρο 116) και από την υποβολή της προσφυγής (άρθρο 118), αλλά από τη λήψη της προσβαλλόμενης πράξης και των στοιχείων που προβλέπονται από το νόμο για την έκδοσή της και είναι κρίσιμα για την διάγνωση της υποθέσεως, ώστε ο Συντονιστής να δύναται να αποφανθεί επί του προληπτικού, αυτεπάγγελτου ή κατόπιν προσφυγής ελέγχου νομιμότητας (ΣτΕ 734/201 1, 21 1 5/2009, 2242/2008, 1 530/2006, 637/2002, 1 74/2002, 2484/2001 & αριθμ. 1 4351 /1 3-5-201 3 έγγραφο του ΥΠΕΣ).
3. Σε περίπτωση που λείπουν κάποια από τα στοιχεία που είναι απαραίτητα για τον έλεγχο και ζητηθεί η αποστολή ή συµπλήρωσή τους, η προαναφερόμενη αποκλειστική προθεσµία άρχεται από την περιέλευση αυτών, εφόσον έκτοτε είναι δυνατόν να διαµορφωθεί ολοκληρωµένη κρίση για τη νοµιµότητα ή µη της πράξης. Ως εκ τούτου στην προκειμένη περίπτωση το αριθ.36407/20-10-2022 έγγραφο του Δήμου Σερρών που αφορά στην αποστολή της ανακοίνωσης ανεξαρτητοποίησης δημοτικού συμβούλου περιήλθε στις 20-10-2022 (αριθ. Εισερχομένου 231232)
4. Επειδή ο αυτεπάγγελτος έλεγχος νομιμότητας που ασκεί ο Γενικός Γραμματέας στο πλαίσιο της διοικητικής εποπτείας έχει ως γνώμονα τις γενικές αρχές της χρηστής διοίκησης και της δικαιολογημένης προστασίας του διοικούμενου.
5. Επειδή η διάταξη αποσκοπεί στην αποτροπή νομιμοποίησης παράνομων καταστάσεων, κυρίως για περιπτώσεις αποφάσεων που δεν αποστέλλονται υποχρεωτικά για έλεγχο οι οποίες δεν συμπεριλαμβάνονται ως προς το είδος τους σε αυτές που υπόκεινται στον υποχρεωτικό έλεγχο νομιμότητας των διατάξεων του άρθρου 116 του Ν.4555/2018.
6. Με την γενική αρχή του δικαίου η νομιμότητα της ελεγχόμενης πράξης κρίνεται βάσει του νομικού καθεστώτος που ισχύει κατά το χρόνο της έκδοσής της. Κατά τον έλεγχο αυτό ερευνώνται, πέραν της παράβασης κανόνα δικαίου και: α)η πλάνη περί τα πράγματα, δηλαδή, εφόσον αποδεικνύεται ότι ο ΟΤΑ πεπλανημένα εξέλαβε ότι υφίστανται οι νόμιμες προϋποθέσεις για την έκδοση της πράξης, β) η κακή χρήση της διακριτικής ευχέρειας ή υπέρβαση των άκρων ορίων της. Τα ακόλουθα στοιχεία συνήθως συνιστούν κακή χρήση ή υπέρβαση των άκρων ορίων της διακριτικής ευχέρειας: η τήρηση της αρχής της ισότητας, η αρχή της χρηστής διοίκησης, η αρχή της αναλογικότητας και τα ελαττώματα της αιτιολογίας ή η έλλειψη αυτής. Στοιχεία της αιτιολογίας είναι η αναφορά -των κανόνων δικαίου στους οποίους στηρίζεται η έκδοση της πράξης, η τυχόν ερμηνεία τους, η ουσιαστική εκτίμηση των πραγματικών καταστάσεων, καθώς και τα κριτήρια και οι σκέψεις του οργάνου σχετικά με την άσκηση της διακριτικής ευχέρειας. Στην τελευταία περίπτωση η αιτιολογία μπορεί να προκύπτει και από τα στοιχεία του φακέλου. Η αιτιολογία πρέπει οπωσδήποτε να έχει τα εξής χαρακτηριστικά: να είναι ειδική (όχι γενική και αόριστη), δηλ. σχετική με την ελεγχόμενη πράξη, να είναι πλήρης ή επαρκής, δηλ. να περιέχει με σαφήνεια τα συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά, ώστε να μην υπάρχει αμφιβολία για την ορθότητα της απόφασης του Δήμου ή της Κοινότητας, να ανταποκρίνεται στα στοιχεία του φακέλου.
7. Επειδή, αιτιολογία είναι γενικά η αναφορά των κανόνων δικαίου που ρυθμίζουν την έκδοση της διοικητικής πράξης και της ερμηνείας τους, της διαπίστωσης ότι συντρέχουν οι πραγματικές και νομικές καταστάσεις, ενόψει των οποίων επιβάλλεται ή επιτρέπεται η έκδοση της πράξης κατ’ εφαρμογή των κανόνων αυτών, της εκτίμησης των σχετικών πραγματικών περιστατικών, καθώς και των σκέψεων του διοικητικού οργάνου που το οδήγησαν στην έκδοση ή την παράλειψη της έκδοσης της διοικητικής πράξης. Εξάλλου, κάθε διοικητική πράξη πρέπει να στηρίζεται σε σαφή, ειδική και επαρκή αιτιολογία, η οποία μπορεί να προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, εκτός και εάν κατά ρητή νομοθετική πρόβλεψη πρέπει να περιέχεται αιτιολογία στο σώμα της πράξης.(Αποφ. 10/2015 2ης Ειδικής Επιτροπής του αρ.152 Ν. 3463/2010 της Α.Δ.Μ.Θ. ΑΔΑ : 7Ξ69ΟΡ1Υ-Κ2Α).
8. Επειδή με την κρινόμενη απόφαση του Δημάρχου Σερρών ορίζονται επτά (7) Δημοτικοί Σύμβουλοι , εκ των οποίων ένας Ανεξάρτητος, ως Αντιδήμαρχοι του Δήμου Σερρών με θητεία από 1-10-2022 μέχρι 31-12-2023 , με τις αρμοδιότητές τους. Στην ίδια απόφαση ορίζονται οι Αντιδήμαρχοι που θα συμμετέχουν ως μέλη στην Οικονομική Επιτροπή και στην Επιτροπή Ποιότητας Ζωής.
9. Επειδή ο Ανεξάρτητος Δημοτικός Σύμβουλος που ορίστηκε με την υπό κρίση απόφαση του Δημάρχου ως Αντιδήμαρχος με την ιδιότητά του αυτή ορίστηκε και μέλος της Οικονομικής Επιτροπής με την ίδια απόφαση.
10. Επειδή σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 74 του Ν.3852/2010, όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν, ορίζεται ότι «1. Η οικονομική επιτροπή και η επιτροπή ποιότητας ζωής αποτελούνται από τον Δήμαρχο ή τον οριζόμενο από αυτόν αντιδήμαρχο ως πρόεδρο, από δύο (2) ακόμη αντιδημάρχους ως μέλη οριζόμενα από τον δήμαρχο και από τέσσερα (4) μέλη, αν το συμβούλιο έχει έως και είκοσι επτά (27) μέλη, έξι (6) μέλη, αν το συμβούλιο έχει έως και σαράντα πέντε (45) μέλη και οκτώ (8) μέλη, αν το συμβούλιο έχει πάνω από σαράντα πέντε (45) μέλη. Τα μη οριζόμενα μέλη των επιτροπών εκλέγονται από το δημοτικό συμβούλιο…….. 2. Η θητεία της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής είναι διετής. ….…….12. Όταν τα μέλη της οικονομικής επιτροπής ή της επιτροπής ποιότητας ζωής, συμπεριλαμβανομένων και των αντιδημάρχων, παύουν για οποιονδήποτε λόγο να είναι μέλη των αντίστοιχων δημοτικών παρατάξεων, εκπίπτουν αυτοδικαίως από την οικονομική επιτροπή ή την επιτροπή ποιότητας ζωής και αντικαθίστανται, σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου αυτού για όλη τη διάρκεια της τρέχουσας θητείας των μελών. Ο εκλεγμένος ανεξάρτητος σύμβουλος, στην περίπτωση που επανενταχθεί στην παράταξη από την οποία ανεξαρτητοποιήθηκε ή διαγράφηκε, δεν μπορεί να εξακολουθήσει να είναι μέλος της οικονομικής επιτροπής ή της επιτροπής ποιότητας ζωής.»
11. Επειδή σύμφωνα με την παρ.6 του άρθρου 66 του Ν.3852/2010 όπως τροποποιήθηκε «το μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου που ανεξαρτητοποιήθηκε ή διαγράφηκε από την παράταξή του, δεν μπορεί να ενταχθεί σε άλλη παράταξη και δεν μπορεί να εξακολουθήσει να είναι μέλος του Προεδρείου ή της οικονομικής επιτροπής ή της επιτροπής ποιότητας ζωής, όπου εκλέχτηκε ως μέλος της παράταξης από την οποία ανεξαρτητοποιήθηκε ή διαγράφηκε. Ανεξάρτητος δημοτικός σύμβουλος μπορεί να ορισθεί ή να παραμείνει Αντιδήμαρχος………
12. Επειδή βάσει της Εγκυκλίου: 932 Α.Π.: 96599/ 29-12-2021 που αναφέρεται στη «Διαδικασία Συγκρότησης και Εκλογής των μελών της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής» Οι Αντιδήμαρχοι, οι οποίοι ορίζονται ως μέλη των επιτροπών από τον Δήμαρχο, δεν χρειάζεται να είναι αποκλειστικά από την παράταξη του Δημάρχου, αλλά μπορεί να είναι και από άλλες παρατάξεις, κατ΄ εφαρμογή της παρ. 1 του άρθρου 59 του ν. 3852/2010 (Α’ 87)7…… οι ίδιοι Αντιδήμαρχοι μπορεί να είναι ταυτόχρονα οριζόμενα μέλη ή πρόεδροι και της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής…..Ο εκλεγμένος ανεξάρτητος σύμβουλος, στην περίπτωση που επανενταχθεί στην παράταξη από την οποία ανεξαρτητοποιήθηκε ή διαγράφηκε, δεν μπορεί να εξακολουθήσει να είναι μέλος της οικονομικής επιτροπής ή της επιτροπής ποιότητας ζωής……Σημειώνεται ότι δημοτικός σύμβουλος που ανεξαρτητοποιήθηκε από την παράταξή του κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας των επιτροπών και εξέπεσε από μέλος τους, μπορεί, κατά τη δεύτερη θητεία, να οριστεί με την ιδιότητα του Αντιδημάρχου μέλος των επιτροπών.
13. Επειδή σύμφωνα με σχετική παρατήρηση της ίδιας εγκυκλίου επισημαίνεται ότι η συνέπεια της αυτοδίκαιας έκπτωσης δημοτικού συμβούλου από την οικονομική επιτροπή ή την επιτροπή ποιότητας ζωής, λόγω ανεξαρτητοποίησης, υφίσταται για όλη τη διάρκεια της συγκεκριμένης θητείας της επιτροπής, καθώς ο ανεξαρτητοποιηθείς δημοτικός σύμβουλος πρέπει υποχρεωτικά να αντικατασταθεί. Η έκπτωση, όμως, αυτή δεν συνεχίζει να ισχύει και κατά τη διάρκεια της δεύτερης αυτοδιοικητικής περιόδου, καθώς σε αυτή είναι ήδη ανεξάρτητος δημοτικός σύμβουλος και, επομένως, μπορεί να οριστεί μέλος της επιτροπής με την ιδιότητα του Αντιδημάρχου.
14. Επειδή με το αριθ.36407/20-10-2022 απαντητικό έγγραφο του Δήμου Σερρών περιήλθε στην υπηρεσία η ανακοίνωση ανεξαρτητοποίησης του Δημοτικού Συμβούλου Χρυσανθίδη Βασιλείου στις 7 Σεπτεμβρίου 2022.
15. Επειδή στην προκειμένη περίπτωση μετά την επικύρωση και την ανακήρυξη της Δημοτικής Αρχής με θητεία 2019-2023 το Δημοτικό Συμβούλιου του Δήμου Σερρών με την αριθ. 569/2019 (ορθή επανάληψη) απόφασή του εκλέγει τα μέλη της Οικονομικής Επιτροπής (τακτικά και αναπληρωματικά) για την πρώτη αυτοδιοικητική περίοδο από 1-9-2019 έως 6-11-2021. Με την παρ.8 άρθρο 90 Ν.4804/21, όπως προστέθηκε από το άρθρο 61 του Ν.4873/21, παρατάθηκε η θητεία των προεδρείων των δημοτικών και των επιτροπών, που εξελέγησαν την 1η ή 8η Σεπτεμβρίου 2019, με ημερομηνία λήξης την 8η Ιανουαρίου 2022. Ως εκ τούτου, η δεύτερη θητεία των μελών της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής, ακολουθώντας τη θητεία των μελών του προεδρείου του δημοτικού συμβουλίου, ξεκινά με τη νέα εκλογή των μελών τους την 9η Ιανουαρίου 2022 και λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2023. (ΥΠ.ΕΣ.εγκ.932/96599/ 29.12.2021).
16. Επειδή μετά τη δεύτερη εκλογή μελών της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Σερρών για το χρονικό διάστημα από 9-1-2022 μέχρι 31-12-2023 ο Δημοτικός Σύμβουλος της αντιπολίτευσης Χρυσανθίδης Βασίλειος συμμετείχε ως τακτικό μέλος μέχρι την ανεξαρτητοποίησή του από τη Δημοτική Παράταξη ¨Σερραϊκή Αυτοδιοικητική Συνεργασία – ΣΕΡΡ.Α.Σ.-Στέφανος Φωτιάδης¨ στις 7-9-2022.
17. Επειδή στην αριθ.90/59849/21.08.2019 Εγκύκλιο του Υπουργείου Εσωτερικών για τη Διαδικασία Συγκρότησης και Εκλογής των μελών της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής επισημαίνεται ότι: «όταν τα μέλη της οικονομικής επιτροπής ή της επιτροπής ποιότητας ζωής, συμπεριλαμβανομένων και των αντιδημάρχων, παύουν για οποιονδήποτε λόγο να είναι μέλη των αντίστοιχων δημοτικών παρατάξεων, εκπίπτουν αυτοδικαίως από την οικονομική επιτροπή ή την επιτροπή ποιότητας ζωής και αντικαθίστανται, σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου αυτού.» (αντικ. του άρθρου 74 του Ν.3852/2010, με την παρ.1 του άρθρου. 2 του Ν.4623/19,ΦΕΚ-134 Α/9-8-19).
18. Επειδή με την από 7-9-2022 δήλωση ανεξαρτητοποίησης ο εν λόγω δημοτικός σύμβουλος εξέπεσε από μέλος της Οικονομικής Επιτροπής κατά τη δεύτερη περίοδο αυτής με θητεία 9-1-2022 μέχρι 31-12-2023.
19. Επειδή με την αριθ.915/30-9-2022 απόφασή του ο Δήμαρχος Σερρών ορίζει τον Ανεξάρτητο Δημοτικό Σύμβουλο Βασίλειο Χρυσανθίδη Αντιδήμαρχο από 1-10-2022 μέχρι 31-12-2023 και ταυτόχρονα μέλος της Οικονομικής Επιτροπής.
20. Επειδή μόνο σε περίπτωση που δημοτικός σύμβουλος που ανεξαρτητοποιήθηκε από την παράταξή του κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας των επιτροπών και εξέπεσε από μέλος τους, μπορεί, κατά τη δεύτερη θητεία, να οριστεί με την ιδιότητα του Αντιδημάρχου μέλος των επιτροπών.
21. Επειδή η πλημμέλεια στον ορισμό και στην συμμετοχή μέλους του οργάνου, επιδρά άμεσα και ευθέως συνολικά στη νομιμότητα συγκρότησης, σύνθεσης και λειτουργίας του συλλογικού οργάνου.
22. Επειδή ο Δημοτικός Σύμβουλος του Δήμου Σερρών Χρυσανθίδης Βασίλειος στη δεύτερη θητεία της Οικονομικής Επιτροπής ανεξαρτητοποιήθηκε από την παράταξή του και εξέπεσε από μέλος αυτής. Ως εκ τούτου ο ορισμός του συγκεκριμένου αντιδημάρχου με την αριθ. 915/2022 απόφαση του Δημάρχου Σερρών ως μέλος της Οικονομικής Επιτροπής δεν είναι νόμιμος.
Για τους παραπάνω λόγους
ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ
Ακυρώνουμε εν μέρει την αριθ.915/2022 απόφαση του Δημάρχου Σερρών ως προς το εδάφιο της παρ.6 του αποφασιστικού σκέλους με το οποίο ο ανεξάρτητος Δημοτικός Σύμβουλος Βασίλειος Χρυσανθίδης μετά τον ορισμό του ως Αντιδήμαρχος «ορίζεται και Μέλος της Οικονομικής Επιτροπής» για τους λόγους που αναφέρονται στο σκεπτικό της παρούσης απόφασης.
Η παρούσα απόφαση μπορεί να προσβληθεί από οποιονδήποτε έχει έννομο συμφέρον, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 151 του Ν. 3463/2006 ενώπιον της Ειδικής Επιτροπής του άρθρου 152 του ιδίου Νόμου, που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη στην οδό Τ.Οικονομίδη & Καθ. Ρωσσίδου 11 Τ.Κ. 54008 Θεσσαλονίκη, εντός προθεσμίας ενός μηνός από την έκδοση της απόφασης ή την κοινοποίησή της ή αφότου έλαβε γνώση αυτής».
