Ρεπορτάζ: Δημήτρης Κώττας
Ανοίγει από την επόμενη εβδομάδα ο Τύμβος Καστά στην Αμφίπολη, για ειδικές ομάδες κοινού, όπως ανακοίνωσε σήμερα η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής της στο μνημείο.
Η κ. Μενδώνη ανέφερε πως διορθώθηκαν απολύτως οι στρεβλώσεις διότι τα δύο πρώτα χρόνια όλο το 2020 και το 2021 οι υπηρεσίες διόρθωναν στρεβλώσεις, ενώ συνέβη το πλημμυρικό φαινόμενο που δημιούργησε προβλήματα και κατέστρεψε εργασία έξι μηνών.
Συγκεκριμένα, αυτό που συνέβη είναι η καταστροφή της γεωμετρίας του τύμβου, η οποία είχε πραγματοποιηθεί σε έναν πολύ μεγάλο βαθμό, με αποτέλεσμα το έργο να ξαναγίνει από την αρχή.
Μπήκαν τα συρματοκιβώτια, τοποθετήθηκαν όλα τα γεωυφάσματα και έχει γίνει η ειδική φύτευση, η οποία εμποδίζει την κατολίσθηση των χωμάτων που ήταν η αιτία που δημιούργησε το πρόβλημα.
«Είναι προφανές πως αν θέλουμε να επισκέπτονται το μνημεία αυξημένες ροές, θα πρέπει να δημιουργηθεί και ένας κατάλληλος δρόμος πρόσβασης. Αυτό όμως είναι θέμα της αυτοδιοίκησης και θεωρώ ότι θα μεριμνήσει» δήλωσε η Υπουργός Πολιτισμού, η οποία επεσήμανε πως τα ταφικά μνημεία δεν είναι επισκέψιμα μεν, αλλά επειδή το συγκεκριμένο μνημείο είναι πολύ σημαντικό, από την αρχή ανακοινώθηκε ότι θα είναι επισκέψιμο.
Η ίδια υποστήριξε πως θα πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν ότι η ανθρώπινη παρουσία μέσα, καθώς είναι περίκλειστο, δημιουργεί ειδικές συνθήκες, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν φθορά και στα χρώματα που σώθηκαν και στα ψηφιδωτά και επεσήμανε πως «επομένως πρέπει να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί, να υποτάσσουμε την επιθυμία μας να δούμε πράγματα στην ανάγκη προστασίας του μνημείου».
Η επίσκεψη της κ. Μενδώνη εντάχθηκε στις προγραμματισμένες επισκέψεις που γίνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα σε όλα τα έργα, για να διαπιστωθεί η εξέλιξή τους.
Η Υπουργός Πολιτισμού παραδέχθηκε πως στο έργο του Καστά υπήρξε μία καθυστέρηση, η οποία οφείλεται στην πολύ έντονη βροχόπτωση του Ιουνίου 2022, που στην πραγματικότητα κατέστρεψε ένα έργο το οποίο έγινε και «πήγε πίσω» περίπου έξι μήνες την όλη διαδικασία και αναφέρθηκε συγκεκριμένα στην αφανή εργασία που αφορά στην αποφόρτιση του τύμβου, προκειμένου να μπορέσουν να εξελιχθούν όλες οι εργασίες εντός του μνημείου με τρόπο ασφαλή για να φτάσουμε στον τελικό στόχο που είναι η επισκεψιμότητα του μνημείου, η δυνατότητα επίσκεψης στο μνημείο.
Το έργο που είναι ενταγμένο και χρηματοδοτείται από το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Κεντρικής Μακεδονίας, στη φάση του αυτή πρέπει να ολοκληρωθεί στο τέλος του τρέχοντος έτους, τον Δεκέμβριο 2023 κι αυτό είναι κάτι που- όπως ανέφερε η κ. Μενδώνη- είναι απολύτως εφικτό.
Αυτή τη στιγμή έχουν ολοκληρωθεί στο βαθμό που μπορούν να ολοκληρωθούν εργασίες συντήρησης στο εσωτερικό του μνημείου.
Είναι σε φάση δημοπράτησης και αύριο γίνεται η επιλογή του αναδόχου για το στέγαστρο και για την υποχρεωτική ελάφρυνση των εσωτερικών ικριωμάτων.
Έχει ξεκινήσει το πιλοτικό πρόγραμμα της αποκατάστασης του ταφικού περιβόλου και οι εργασίες είναι σε εξέλιξη.
Συγχρόνως μελετάται όλο το υλικό στο μουσείο.
Η διεύθυνση συντήρησης εκτός από τις κατά χώραν εργασίες έχει αναλάβει την μελέτη όλου του υλικού και του γλυπτού διακόσμου και όλων των θραυσμάτων τα οποία αποκαλύφθηκαν στη διάρκεια της ανασκαφής από το 2012 έως το 2014 και βρίσκεται σε πάρα πολύ καλό δρόμο.
Συγχρόνως η αρμόδια διεύθυνση αναστύλωσης αρχαίων μνημείων έχει δρομολογήσει τις μελέτες της συνολικής ανάδειξης του μνημείου.
«Είναι μια δύσκολη δουλειά αν σκεφτεί μάλιστα κανείς ότι το συγκεκριμένο έργο όταν εντάχθηκε το 2016- 2017 εντάχθηκε με μειωμένο προϋπολογισμό γι’ αυτό και ο περιφερειάρχης στην πορεία των έργων ανταποκρίθηκε στο αίτημά μας και συμπλήρωσε τις πιστώσεις με 500.000 ευρώ, ενώ περίπου 300.000 ευρώ έχουν δοθεί από τους εθνικούς πόρους του Υπουργείου Πολιτισμού. Αλλά αυτά ανήκουν στο παρελθόν» υπογράμμισε η κ. Μενδώνη.
Σήμερα, λοιπόν, η υπηρεσία αναστύλωσης αρχαίων μνημείων ξεκινά τις μελέτες που θα επιτρέψουν να υλοποιηθεί ασφαλώς το έργο της συνολικής αποκατάστασης του μνημείου προκειμένου την προσεχή πενταετία να αποδοθεί πλήρως επισκέψιμο.
Από την άλλη πλευρά η Εφορεία Αρχαιοτήτων Σερρών αναλαμβάνει τη διευθέτηση του περιβάλλοντος χώρου.
Οι απαλλοτριώσεις έχουν ολοκληρωθεί και το τίμημα στους ενδιαφερόμενους, σύμφωνα με τον Οργανισμό Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων, καταβάλλεται στο τέλος Απριλίου, το αργότερο τις πρώτες μέρες του Μαΐου, προκειμένου να ξεκινήσει η μελέτη της διευθέτησης του περιβάλλοντος χώρου.
Δεν πρόκειται για μια απλή μελέτη, δεδομένου ότι θα πρέπει να προβλεφθούν και υποδομές για τη φιλοξενία των επισκεπτών του μνημείου.
«Το μνημείο όπως ξέρετε πάρα πολύ καλά δεν μπορεί να είναι επισκέψιμο συγχρόνως από περισσότερα από 5 με 6 άτομα. Αυτό σημαίνει ότι οργανωμένες ομάδες, οι οποίες θα θέλουν να το επισκεφθούν θα πρέπει να απασχολούνται και να βρίσκουν δυνατότητα απασχόλησης στον περιβάλλοντα χώρο του μνημείου. Επομένως χρειάζεται και εκθεσιακή υποδομή και ένα αναψυκτήριο. Αυτά θα τα αναλάβει να τα μελετήσει και ήδη έχουμε δώσει τις κατευθύνσεις η τοπική Εφορεία. Από την επόμενη εβδομάδα θα μπορεί να είναι επισκέψιμο από ειδικές ομάδες κοινού» υπογράμμισε η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη.
Από την πλευρά του, ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας τόνισε πως το άνοιγμα του μνημείου σε ειδικές ομάδες είναι ένα πολύ σημαντικό, θετικό πρώτο βήμα, αλλά πρόσθεσε πως ο στόχος είναι ένας. Να ανοίξει το ταχύτερο δυνατό, το παγκοσμίου ενδιαφέροντος αυτό Μακεδονικό μνημείο για όλους τους πολίτες.
Ο ίδιος πρόσθεσε: «Η ΠΚΜ έχει χρηματοδοτήσει το έργο με πόρους που ξεπερνούν τα 2,5 εκατομμύρια ευρώ μέχρι στιγμής και είμαστε εδώ για να χρηματοδοτήσουμε με ακόμη περισσότερους πόρους για να ολοκληρωθεί.
Αυτό που ζήτησα από την υπουργό και τις υπηρεσίες είναι οι χρόνοι να συμπτυχθούν, οι ταχύτητες να ανέβουν, διότι ο στόχος όλων είναι ο τύμβος αυτός να παραδοθεί το συντομότερο στους επισκέπτες.
Ευχαριστώ την Υπουργό για την εξαιρετική συνεργασία αυτών των χρόνων, που ήταν σε υψηλό επίπεδο και έφερε αποτελέσματα, αλλά ευχαριστώ και τους συμπολίτες μας για την υπομονή τους».
