Του Γιώργου Θεοχάρη- tilegrafimanews.gr
Στα μοναστήρια, η παρασκευή της συνδέεται με την ταπείνωση, την προσευχή και τη μνήμη των παλαιών, ενώ μοιράζεται ως ευλογία στους αδελφούς και στους προσκυνητές.
Ο μοναχός Ευγένιος, που εδώ και δεκαετίες διακονεί σε ένα μικρό κελί του Αγίου Όρους, παραδίδει την ταπεινή και απλή συνταγή στο tilegrafimanews.gr, που οι Πατέρες χρησιμοποιούν, ώστε να τιμάται ο Άγιος και να μοιράζεται η αγάπη του Θεού μέσα από την ευλογία του ψωμιού.
Υλικά (για 7 υλικά, όπως ορίζει η παράδοση)
• 1 φλιτζάνι ελαιόλαδο
• 1 φλιτζάνι ζάχαρη καστανή ή κοινή
• 2 φλιτζάνια χυμό πορτοκαλιού φρέσκο
• 1 κουταλάκι σόδα μαγειρική
• 1 κουταλάκι κανέλα
• 1 φλιτζάνι σταφίδες σουλτανίνα
• 3,5 – 4 φλιτζάνια αλεύρι για όλες τις χρήσεις
Εκτέλεση
1. Σε βαθύ πήλινο ή μεταλλικό σκεύος, ο μοναχός Ευγένιος πρώτα ευλογεί με το σημείο του Σταυρού και ψιθυρίζει την ευχή: «Άγιε Φανούριε, φανέρωσέ μας τα αγαθά του Θεού».
2. Ρίχνει το ελαιόλαδο με τη ζάχαρη και τα ανακατεύει μέχρι να γίνουν ένα σώμα.
3. Διαλύει τη σόδα μέσα στον χυμό πορτοκαλιού – το μείγμα αφρίζει και «ζωντανεύει» τη ζύμη.
4. Προσθέτει την κανέλα και τις σταφίδες, που συμβολίζουν, όπως λέει, «τις γλυκές μνήμες και την ελπίδα».
5. Σιγά–σιγά ενσωματώνει το αλεύρι, ώσπου να σχηματιστεί ένας πηχτός χυλός.
6. Λαδώνει ένα ταψί, χαράζει με το κουτάλι έναν σταυρό και χύνει μέσα το μείγμα.
7. Ψήνει σε ξυλόφουρνο ή, για τους λαϊκούς, σε ηλεκτρικό φούρνο στους 180°C για περίπου 45 λεπτά.
Μικρά μυστικά του μοναχού
Ο πατήρ Ευγένιος συνηθίζει να προσθέτει και λίγο μοσχοκάρυδο, αν υπάρχει, καθώς θεωρεί ότι δίνει «ευωδία προσευχής». Επίσης, τονίζει ότι η φανουρόπιτα πρέπει να γίνεται νηστίσιμη, χωρίς γαλακτοκομικά και αυγά, ώστε να μπορεί να προσφερθεί σε κάθε περίσταση.
«Η φανουρόπιτα δεν είναι γλυκό για το τραπέζι μας μόνο• είναι θυσία αγάπης και ευγνωμοσύνης. Όταν τη μοιράζεις, τότε πιάνει η ευχή και τότε φανερώνει ο Άγιος τα καλά του Κυρίου», μας λέει χαρακτηριστικά.
Το πνευματικό μήνυμα
Στο Άγιον Όρος, οι Πατέρες δεν βλέπουν τη φανουρόπιτα μόνο ως έθιμο, αλλά ως πράξη προσφοράς. Ο μοναχός Ευγένιος εξηγεί ότι, όπως μοιράζεται το ψωμί στην Τράπεζα των Μοναχών, έτσι και η φανουρόπιτα μοιράζεται στους πιστούς για συγχώρηση και για να «φανερωθούν τα καλά».
Η πράξη αυτή έχει συνδεθεί με τη μνήμη της μητέρας του Αγίου Φανουρίου, αλλά και με την παράδοση ότι κάθε κομμάτι που δίδεται πρέπει να συνοδεύεται από την ευχή: «Ο Θεός να συγχωρέσει τη μάνα του Αγίου».
Η συνταγή του μοναχού Ευγενίου δεν είναι απλώς ένας τρόπος παρασκευής. Είναι μια πνευματική εμπειρία, μια μορφή προσευχής μέσα από τα πιο απλά υλικά: λάδι, αλεύρι, ζάχαρη, πορτοκάλι, σταφίδες. Ένα γλυκό που μυρίζει Ελλάδα, Ορθοδοξία και παράδοση.
Όπως μας λέει ο ίδιος:
«Η ευχή δεν κρύβεται στα μπαχαρικά, ούτε στη γλύκα. Η ευχή βρίσκεται στην αγάπη με την οποία το φτιάχνεις και στη χαρά με την οποία το μοιράζεις».
Με αυτόν τον τρόπο, το Άγιον Όρος συνεχίζει να προσφέρει όχι μόνο πνευματικές προσευχές, αλλά και παραδόσεις που αγγίζουν τις καρδιές των πιστών.
