Της Πόπης Χαριτωνίδου -Γαρούφα
Αρχαιολόγος -Ιστορικός τέχνης
Η αγάπη και ο έρωτας ήταν θέματα που διαπερνούσαν όλη την αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή κουλτούρα, είτε μέσω των εορτών είτε μέσα από τη μυθολογία. Οι ρίζες της γιορτής του Αγίου Βαλεντίνου έχει ρίζες στον μεσαίωνα και τη χριστιανική παράδοση.
Ο Άγιος Βαλεντίνος ήταν ένας χριστιανός ιερέας που ζούσε στη Ρώμη κατά τη διάρκεια της αρχής του 3ου αιώνα μ.Χ. Σύμφωνα με τον μύθο, ο Βαλεντίνος έκανε τελετές γάμου για νέους στρατιώτες, παρά την απαγόρευση του αυτοκράτορα Κλαυδίου II, που πίστευε πως οι μόνοι καλοί στρατιώτες ήταν οι εργένηδες. Ο Βαλεντίνος συνελήφθη και εκτελέστηκε, και λέγεται πως προτού εκτελεστεί έστειλε ένα σημείωμα σε μια νεαρή κοπέλα που τον συμπάθησε, υπογράφοντας το «από τον Βαλεντίνο σου».
Η εορτή του Αγίου Βαλεντίνου εξαπλώθηκε στην Ευρώπη κατά τον Μεσαίωνα, και κατά τη διάρκεια της Αγγλικανικής Επανάστασης, οι παραδόσεις εξαπλώθηκαν ακόμη περισσότερο. Η έννοια των ερωτικών επιστολών και των χαρτικών καρτών αγάπης έγινε δημοφιλής κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα. Με τον καιρό, οι άνθρωποι άρχισαν να ανταλλάσσουν δώρα, όπως λουλούδια και σοκολάτα, για να εκφράσουν την αγάπη τους.
Η εμπορική πτυχή της γιορτής αυξήθηκε στην Αμερική κατά τον 19ο αιώνα με τη μαζική παραγωγή καρτών και ειδών δώρων. Σήμερα, η γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου έχει εξελιχθεί σε μια εμπορική και ευρέως αγαπητή γιορτή αγάπης, κατά την οποία οι άνθρωποι εκδηλώνουν την αγάπη τους ο ένας προς τον άλλον.
Στην Αρχαία Ελλάδα, γιορτές και επέτειοι ήταν αφιερωμένες στον έρωτα και τους ερωτευμένους. Κατά τη διάρκεια του μήνα Γαμηλίωνα, που αντιστοιχούσε στο σημερινό δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου και το πρώτο του Φεβρουαρίου, τιμώνταν οι αρχαίες εορτές των Θεογαμίων. Αυτές οι γιορτές ήταν αφιερωμένες στη μνήμη των γάμων των Θεών, κυρίως εκείνου του Δία και της Ήρας. ενώ παράλληλα εξέφραζαν οι γιορτές αυτές την αγάπη και της αφοσίωση μεταξύ των ζευγαριών.
Σε αυτήν την αρχαία παράδοση, προσθέτουμε τον μύθο του Ορφέα και της Ευρυδίκης, δυο ερωτευμένους που, παρά τις προσπάθειές τους, χωρίζονται λόγω ενός λάθους. Όπως και ο Άγιος Βαλεντίνος, ο Ορφέας αγάπησε βαθιά και αφοσιώθηκε για να επαναφέρει την αγαπημένη του από τον κόσμο των νεκρών.
Η μεγάλη αγάπη του Ορφέα και η προσπάθειά του να ξαναβρεί την Ευρυδίκη αντανακλούν τις έννοιες της αφοσίωσης και της ανθρώπινης προσπάθειας για τον έρωτα. Όπως οι αρχαίοι Έλληνες τίμησαν την αγάπη κατά τη διάρκεια των Θεογαμίων, έτσι και ο Ορφέας αγάπησε με τρόπο που υπερέβαινε τα όρια της θνητής ζωής.
Συνεπώς, η ιστορία του Ορφέα και της Ευρυδίκης, με τον ισχυρό πολιτιστικό πλούτο της, μπορεί να συμπληρώσει τον μύθο του Αγίου Βαλεντίνου και να προσδώσει μια αρχαία και μαγευτική διάσταση στη σύγχρονη εορτή του Αγίου Βαλεντίνου.
