Δεκτή έκανε το Πενταμελές Ε΄ Τμήμα του ΣτΕ με την Αριθ. Α556/2025 απόφαση, την αίτηση ακύρωσης της Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων που είχαν υποβάλλει οι Δήμοι Σερρών και Εμμανουήλ Παππά.
Σε ανακοίνωσή της η κίνηση «Ενεργοί Πολίτες Σερρών – Myseety» αναφέρει τα εξής:
«Με την ΑΕΠΟ δινόταν, ουσιαστικά, η άδεια παρεμβάσεων σε δασική έκταση.
• Αλήθειες και Ψέματα για τις Α.Π.Ε. – Οι ΣΠΗΕ στο νομό Σερρών
• Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.) είναι ο ήλιος, ο άνεμος, η βιομάζα, η κυκλοφορία του νερού… κι όχι τα φωτοβολταϊκά πάνελ (Φ/Β) ή οι ανεμογεννήτριες (Α/Γ).
•Τα (Φ/Β) κι οι (Α/Γ) είναι μη-ανανεώσιμα μηχανικά συστήματα σχεδιασμένα να εκμεταλλεύονται τις ΑΠΕ, για να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια. Σε συγκροτημένα σύνολα αποτελούν τους Σταθμούς Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΦΣΠΗΕ) (Φωτοβολταϊκός) ή (ΑΣΠΗΕ) (Αιολικός).
• Η ενέργεια που παράγουν οι (ΣΠΗΕ) δεν είναι 100% πράσινη ενέργεια, γιατί έχουν μεγάλο περιβαλλοντικό κόστος.
Αυτό συμβαίνει γιατί:
1. Οι βίαιες επεμβάσεις στη γη, με τα τεράστια χωματουργικά έργα, για αιολικά πάρκα σε βουνοκορφές, όπως οι εκσκαφές του εδάφους για διάνοιξη δρόμων (πλάτους 15μ.) και πλατειών, οι ογκώδεις θεμελιώσεις με σκυρόδεμα του χώρου τοποθέτησης των Α/Γ, τα έργα για τη διαμόρφωση του γηπέδου εγκατάστασης και θεμελίωσης των πλαισίων των (Φ/Β), σε αγροτικές ή δασικές εκτάσεις, έχουν σοβαρές περιβαλλοντικές συνέπειες, βλάπτοντας τη βιοποικιλότητα, γιατί:
α).Καταστρέφουν-αποψιλώνουν τη υπάρχουσα βλάστηση, β). Διαταράσσουν το έως τότε αδιατάρακτο φυσικό οικοσύστημα και τους διαδρόμους κυκλοφορίας του νερού,
γ).Επιτείνουν την υποβάθμιση του εδάφους(διάβρωση των εδαφών από τη βροχή) και τέλος δ). οδηγούν σε απώλεια ενδιαιτημάτων.
• Η φυτοκάλυψη (φυσικό σύστημα) όμως, που καταστρέφεται, είναι αυτή που απορροφά, με τη φωτοσύνθεση, τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα (CO2) ενώ συγχρόνως απελευθερώνει τεράστιες ποσότητες οξυγόνου(Ο2) και παράγει τρόφιμα, ζωοτροφές, ξυλεία/πρώτες ύλες κ.λ.π.
• Δεν μπορούμε επομένως να εξισώνουμε την καταστροφή της φύσης και των παραγωγικών πόρων της χώρας μόνο με τα νούμερα μείωσης CO2, μέσω των (ΣΠΗΕ), αδιαφορώντας για το έδαφος και τη βλάστηση επάνω σε αυτό, που είναι ο τροφοδότης της ζωής.
• Στις γενικότερες όμως επιπτώσεις απωλειών βιοποικιλότητας και ενδιαιτημάτων πρέπει να προσθέσουμε και την ορνιθοπανίδα, γιατί χιλιάδες θάνατοι νυχτερίδων και άλλων πτηνών συμβαίνουν.
• Σημαντικότατη αρνητική επίδραση προέρχεται από τις ανεμογεννήτριες που προκαλούν ήχους χαμηλής συχνότητας(ενοχλητικό βουητό), που δεν σταματούν ποτέ και προκαλούν διαταραχή ύπνου. Άλλες επιπτώσεις των αιολικών πάρκων είναι οι κραδασμοί, η ανθρώπινη παρουσία, το τρεμόπαιγμα σκιάς, που επηρεάζουν πολύ τη συμπεριφορά των ειδών άγριας ζωής, που αναγκάζονται έτσι σε φυγή.
2. Τα (Φ/Β) αλλά και οι (Α/Γ) έχουν πολύ μικρό βαθμό απόδοσης, μετατροπής δηλαδή της ηλιακής ενέργειας σε ηλεκτρική, που κυμαίνεται από15%-30% στα (Φ/Β) και 25%- 45% στις (Α/Γ), γιατί εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, γι’ αυτό και μαζί με τα συνοδά έργα τους, καταλαμβάνουν πολύ μεγάλες εκτάσεις γης, για να μπορούν να παράγουν επαρκή ηλεκτρική ενέργεια.
3. Η άναρχη διαδικασία αδειοδότησης και κατασκευής των ΣΠΗΕ, με Φ/Β ή Α/Γ, οδήγησε στη κατασκευή ή και αδειοδότηση, μέχρι σήμερα, ΣΠΗΕ με συνολική ισχύ απόδοσης τους άνω των 70 GW, που ξεπερνά, για παραγωγή ενέργειας από ΣΠΗΕ ακόμη και τον εθνικό στόχο του 2050.
• Συνέπεια αυτής της πολιτικής είναι η κατάληψη τεράστιων εκτάσεων Γεωργικής Γης Υψηλής Παραγωγικότητας(ΓΓΥΠ)(συνολικά 242.000στρ.) αλλά και ακόμη περισσότερων εκτάσεων, εκτός ΓΓΥΠ, με συνέπεια οι καλλιεργούμενες εκτάσεις να μειώνονται συνεχώς γιατί όρια για μεγάλα Φ/Β πάρκα σε καλλιεργήσιμες και βοσκήσιμες εκτάσεις, εκτός ΓΓΥΠ, δεν έχουν ορισθεί ακόμη.
• Αυτή όμως η αναρχία οδήγησε σε υπερπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με συνέπεια μεγάλο μέρος αυτής, έως και το 50%, να «κουρεύεται», γιατί παράγεται σε χρόνους που δε μπορεί να απορροφηθεί, ούτε να αποθηκευτεί, γιατί δεν έχουν κατασκευαστεί εγκαταστάσεις μπαταριών, για αποθήκευσή της.
• Ενώ όμως η Γεωργική Γη, ιδίως δε η Γεωργική Γη Υψηλής Παραγωγικότητας (Γ.Γ.Υ.Π), αποτελεί «ένα σε ανεπάρκεια κι αναντικατάστατο φυσικό πόρο, Συνταγματικά κατοχυρωμένο αγαθό εθνικής σημασίας και ουσιαστική βάση του παραγωγικού μας συστήματος και της βιώσιμης ανάπτυξης και οφείλει το Κράτος, να τη προστατεύει και να τη διαφυλάττει, μέσω του κατάλληλου νομικού και κανονιστικού πλαισίου», δυστυχώς σήμερα τα μεγάλα συμφέροντα «υπερισχύουν» της ερμηνείας του Συντάγματος, γι’ αυτό, ακόμη και σε περιοχές natura, οι βουνοκορφές, ιδιαίτερα μετά από μεγάλες πυρκαγιές, ισοπεδώνονται και μετατρέπονται σε βιομηχανικό τοπίο.
4. Η επίδραση στο Τοπίο
• Ένας άλλος σημαντικός μη – ανανεώσιμος πόρος της χώρας, που καταστρέφεται από την ανεξέλεγκτη επέλαση των (ΣΠΗΕ) είναι το τοπίο.
• Επισκέπτες που ενδιαφέρονται για οικοτουρισμό, ορειβατικό τουρισμό, διακοπές φιλικές προς το περιβάλλον, παραθερισμό, αθλήματα βουνού, φυγή από τις μεγάλες πόλεις για μετεγκατάσταση και ίδρυση νέων επιχειρήσεων σε ερημωμένα ορεινά χωριά, ή νησιά, σίγουρα δεν θα επιλέξουν περιοχές όπου κυριαρχεί το βιομηχανικό τοπίο των αιολικών ή Φ/Β πάρκων, αλλά περιοχές που θα μπορούν να κάνουν τουρισμό 12 μήνες το χρόνο.
• Η οπτική όχληση, επίσης έχει σοβαρές αισθητικές επιπτώσεις στο τοπίο των περιοχών αυτών.
•Τόσες ταράτσες θα μπορούσαν να υποδεχτούν Φ/Β πάνελ εδώ και χρόνια, με πολύ μικρότερο κόστος υποδομών, χωρίς επιπτώσεις στον παραγωγικό ιστό, στο φυσικό οικοσύστημα και στο τοπίο, για τη προστασία τους όμως η Αθηνοκεντρική Πολιτεία και οι επενδυτές δεν δίνουν δεκάρα.!!!! .
5. Η επίδραση των υλικών κατασκευής των (ΣΠΗΕ) στο περιβάλλον και τη δημόσια υγεία.
• Τα υλικά που απαιτούνται για την παραγωγή των διαφόρων τμημάτων (μαγνήτες, πτερύγια κλπ) των (Α/Γ) ή των (Φ/Β) (κυψέλες, ηλιακά πλαίσια κλπ) περιέχουν στοιχεία όπως Νεοδύμιο (Nd), δυσπρόσιο(Dy), τέρβιο(Tb) και άλλα, που ανήκουν στις σπάνιες γαίες. Η εξόρυξη όμως αυτών απαιτεί μεθόδους έγχυσης χημικών ουσιών στη γη, για το διαχωρισμό των υλικών αυτών από άλλα στοιχεία. Αυτές προκαλούν τεράστιες περιβαλλοντικές επιπτώσεις για τα τοπικά οικοσυστήματα, με την παραγωγή τοξικών ή ακόμη και ραδιενεργών (θόριο,ουράνιο) αποβλήτων, που μπορεί να ρυπαίνουν τα εδάφη και τα υπόγεια ύδατα, δημιουργώντας ένα ευρύ φάσμα προβλημάτων δημόσιας υγείας.
6. Η επίδραση στο περιβάλλον μετά το τέλος της ζωής των (ΣΠΗΕ) και των μπαταριών.
• Η αποδοτική διάρκεια ζωής των Α/Γ είναι συνήθως 20-25 έτη, ενώ των Φ/Β 25-35.
Στο τέλος του κύκλου ζωής τους επανηλεκτροδοτούνται ή παροπλίζονται και αποσυναρμολογούνται ή τέλος αντικαθίστανται με νέες, ίδιας απόδοσης, ή μετά από επανασχεδιασμό του πάρκου, με μεγαλύτερες, καλύτερης απόδοσης Α/Γ, με στόχο την αύξηση της παραγωγής, εφ’ όσον το δίκτυο το επιτρέπει. Όμως δυστυχώς η πρόβλεψη στο Ε.Χ.Π. ότι οι κάτοχοι αδειών λειτουργίας ΣΠΗΕ «υποχρεούνται, πριν από την, με οποιονδήποτε τρόπο, παύση της λειτουργίας της εγκατάστασης, να αποκαθιστούν, με δικές τους δαπάνες, τους σχετικούς χώρους, σύμφωνα δε με τους εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους, να μεριμνούν ιδίως για την αποξήλωση και ασφαλή απομάκρυνση των εγκαταστάσεων, την αποκατάσταση της αυτόχθονης βλάστησης και την εν γένει επαναφορά των πραγμάτων στην προτέρα κατάσταση, εφ’ όσον αυτό είναι τεχνικά εφικτό, αφήνει μεγάλα περιθώρια διαφυγής του υπόχρεου.
Οι ΣΠΗΕ στο νομό Σερρών
• Η ιστορία των ΣΠΗΕ στο νομό Σερρών αρχίζει από τις αρχές της 10ετίας του 2000, με την αδειοδότηση και στη συνέχεια περί το 2004 την τοποθέτηση των πρώτων Α/Γ, στη βουνοκορφή ΒΔ του Σιδηροκάστρου, από την εταιρεία Μυτιληναίου. Ακολούθησε η επέκταση του πρώτου αυτού αιολικού πάρκου με την τοποθέτηση και άλλων νέων Α/Γ, μέχρι και το 2014 περίπου.
• Στην ίδια περίοδο και μέχρι σήμερα αδειοδοτήθηκαν και εγκαταστάθηκαν Φ/Β πάρκα, σε πολλές, κυρίως λοφώδεις, ημιορεινές, ξηρικές περιοχές του νομού. Πόσοι όμως είναι, μέχρι σήμερα, αυτοί οι ΣΠΗΕ και πόση η ισχύς απόδοσης τους σε KW ή ΜW, δεν μπορέσαμε να βρούμε από τις τοπικές Δημόσιες ή Δημοτικές Υπηρεσίες, γιατί δυστυχώς η όλη διαδικασία γίνεται από το ΥΠΕΝ, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των τοπικών αρχών, η οποία και όταν ζητείται έχει μόνο συμβουλευτικό χαρακτήρα.
• Τα τελευταία χρόνια όμως στο νομό μας έχουν δημιουργηθεί τεράστια προβλήματα, με τη αλόγιστη, καταστροφική, για το φυσικό περιβάλλον, αντικοινωνική αδειοδότηση από το ΥΠΕΝ, για την κατασκευή τεράστιων ΣΠΗΕ με Φ/Β ή Α/Γ, παρά την σύσσωμη αντίδραση τόσο των κατοίκων όσο και των ΟΤΑ, που δεν συμφωνούν για την κατασκευή τους και αναγκάζονται να προσφύγουν στο ΣτΕπ, για την απαγόρευση της αδειοδότησης-κατασκευής τους.
Συγκεκριμένα αδειοδοτήθηκαν οι εξής ΣΠΗΕ:
Α). Ο ΦΣΠΗΕ στους Δήμους Σερρών και Εμ. Παππά του νομού Σερρών
• Μέσα σε μια προστατευμένη περιοχή Natura, η εταιρία MAGNA ENERGIA κατάφερε από το 2021 και πήρε από την τότε ΡΑΕ ¨Βεβαίωση Παραγωγού¨ για Φωτοβολταϊκό πάρκο (ΦΣΠΗΕ), συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 311 ΜW, που η ΑΔΜΗΕ το 2022 το «κούρεψε» και έδωσε όρους οριστικούς σύνδεσης για δύο πάρκα συνολικής ισχύος 249 ΜW. Στη συνέχεια τον Φεβρουάριο του 2022 εκδίδεται η απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων(ΑΕΠΟ), από την αρμόδια Δ/νση Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ και δίδεται η άδεια παρεμβάσεων σε δασική έκταση Natura, αν και η ιδιοκτησία ανήκει στους δήμους Σερρών και Εμμανουήλ Παππά. Το καλοκαίρι του 2022 το ΥΠΕΝ κηρύσσει αναγκαστική απαλλοτρίωση για τις εκτάσεις των 4.100 στρ. γης. Τον Νοέμβριο του 2022, η ΡΑΕ εγκρίνει την τροποποίηση της Βεβαίωσης Παραγωγού ως προς τη μείωση της ισχύος της επένδυσης και πέρυσι τον Μάιο, με απόφαση του ΥΠΕΝ, το έργο κατατάσσεται στην κατηγορία Α1 των επενδύσεων (στρατηγικής σημασίας), που επιτρέπει την επιτάχυνση της αδειοδότησής του. Τέλος στις 12 Σεπτεμβρίου του 2022, δημοσιεύεται στη Διαύγεια απόφαση της Περιβαλλοντικής Διεύθυνσης του ΥΠΕΝ για την τροποποίηση της ΑΕΠΟ, ως προς τη μείωση της εγκατεστημένης ισχύος στα 249 ΜW, αλλά και τον προσδιορισμό της διαδικασίας διασύνδεσης του Σταθμού, ενώ στην απόφαση καταγράφεται ότι: «Το έργο αναπτύσσεται εντός των προστατευόμενων περιοχών του δικτύου Natura2000, στις κορυφές του Μενοίκιου όρους», και αναγνωρίζεται ότι η έκδοσή της γίνεται «χωρίς να εξεταστούν οι τίτλοι ιδιοκτησίας του χώρου υλοποίησης του έργου ή της δραστηριότητας».
• Κατόπιν αυτού οι δύο Δήμοι άμεσα αντέδρασαν στην υλοποίηση της επένδυσης και εξέφρασαν φόβους ότι, λόγω του τεράστιου φωτοβολταϊκού, θα γίνουν τεράστιας έκτασης επεμβάσεις πάνω στο βουνό, που αναγκαστικά θα επηρεάσουν το υδρολογικό ισοζύγιο, που θεωρείται πολύ ζωτικό για τη περιοχή και προσέφυγαν με δύο προσφυγές στο ΣτΕ για την ακύρωση της ΑΕΠΟ και της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης. Η συζήτηση της προσφυγής κατά της ΑΕΠΟ θα γίνει την 3 Απριλίου του 2025, ενώ κατά της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης την 20 Μαΐου του 2025.
Β). Ο ΑΣΠΗΕ στους Δήμους Σερρών & Εμ. Παππά του νομού Σερρών και Προσοτσάνης Δράμας
• Μετά το θηριώδες σε έκταση(4.100 στρ.) φωτοβολταϊκό ένα άλλο ΑΠΕ, ασύλληπτου μεγέθους έργο, απειλεί τη φυσιογνωμία και λειτουργία του Μενοικίου, σαν νερομάνα της περιοχής Σερρών – Δράμας.
• Ειδικότερα 62 τεράστιες ανεμογεννήτριες(Α/Γ),ύψους 207μέτρων, σχεδιάζεται να στηθούν στη ράχη του βουνού, μέσα σε περιοχές Natura 2000.
•Το Μενοίκιο όρος είναι γεμάτο με έντονους, επιφανειακούς και υπόγειους καρστικούς σχηματισμούς, (δολίνες, σπήλαια, σιφώνια, καταβόθρες) μέσω των οποίων κατεισδύουν στα σπλάχνα του βουνού τα νερά (βροχή, χιόνια, πάγοι), τροφοδοτώντας πολλές πηγές στα χαμηλά (ύδρευση και άρδευση) και είναι βέβαια τεράστιος ο κίνδυνος διατάραξης της υδρολογικής ισορροπίας της περιοχής του. Επίσης, πόση (ανυπολόγιστη) ρύπανση των υπόγειων νερών θα προκύψει, αν έστω και λίγα λίτρα μηχανελαίων (απ’ τους 250 τόνους περίπου των Α/Γ) κατεισδύσουν στο υπέδαφος σε περίπτωση ατυχήματος;
• Η παραγόμενη από τους ΑΣΠΗΕ και ΦΣΠΗΕ ενέργεια δεν προορίζεται πρωταρχικά για την κάλυψη κοινωνικών αναγκών, αλλά για τα κερδοσκοπικά παιχνίδια του χρηματιστηρίου και το περιβαλλοντικά ανήθικο παγκόσμιο παζάρι αγοραπωλησίας ρύπων.
• Το έργο με τις πολλές Α/Γ, επιβαρύνει υπέρμετρα τα ενδιαιτήματα των μεγάλων αρπακτικών πουλιών.
• Τα «οφέλη» από τις 62 ανεμογεννήτριες στο Μενοίκιο! α).Λειψυδρία στη πόλη των Σερρών, β).Αδιάθετη η παραγόμενη ενέργεια, γ).3,5€/έτος/κάτοικο το όφελος στο ρεύμα, δ).30.000.000€/έτος το κέρδος της εταιρείας!!!!!!!
Γ). Ο ΑΣΠΗΕ στους Δήμους Ηράκλειας και Σιδηροκάστρου του νομού Σερρών.
• Τέσσερεις ΝΕΕΣ ανεμογεννήτριες ΓΙΓΑΣ, μεταξύ Σκοτούσσας και Σιδηροκάστρου στις Σέρρες.
• Δόθηκε έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων για την κατασκευή και λειτουργία του έργου «Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας(ΑΣΠΗΕ) ισχύος 20MW» που θα κατασκευαστεί εντός δύο γηπέδων(πολύγωνα εγκατάστασης)με εμβαδό πολύγωνωνΕ1=565στρ και Ε2=585στρ,στη θέση «ΜΟΥΛΑ ΜΑΝΔΡΑ–ΔΕΜΕΝΗ», μέσα στα διοικητικά όρια των Δημοτικών Ενοτήτων Σκοτούσσης & Σιδ/στρου.
• Η θέση εγκατάστασης του έργου βρίσκεται 3,9 km Δ του Ξηροπόταμου και 6,6 km ΝΑ του Σιδ/στρου.
• Οι ανεμογεννήτριες του (ΑΣΠΗΕ) θα εγκατασταθούν κατά μήκος ορεογραμμών, και με υψόμετρο που κυμαίνεται μεταξύ των 1.115-1.330 μέτρων
Δ). Ο ΦΣΠΗΕ στο αγρόκτημα Κορμίστας του Δήμου Αμφίπολης Σερρών
Ζητήθηκε η εκμίσθωση για 35(+15) έτη έκτασης 960στρ., στο αγρ/μα Κορμίστας, κοντά στο λόφο ΚΑΣΤΑ, για εγκατάσταση ΦΣΠΗΕ και το Δ.Σ. μετά την έντονη αντίδραση των δημοτών, την απέρριψε».
