Της Πόπης Χαριτωνίδου- Γαρούφα
Αρχαιολόγος, ιστορικός τέχνης
Η σιωπή του τάφου και η φωνή της Ζωής.
Ο άνθρωπος, από την αρχή της ιστορίας του, στέκει μπροστά στον τάφο απορημένος. Στη σκιά του θανάτου γεννιέται η φιλοσοφία:
Τι είναι ο άνθρωπος; Τι είναι η ζωή; Τελειώνουν όλα με τον θάνατο;
Ο Πλάτωνας μιλούσε για την ψυχή που αναζητεί την αλήθεια μέσα στο σώμα-φυλακή. Ο Αριστοτέλης έψαχνε το «τέλος» – τον σκοπό κάθε ύπαρξης. Ο Σωκράτης δε φοβήθηκε να πεθάνει, αλλά ήθελε να γνωρίσει αν ο θάνατος είναι απλώς αλλαγή τόπου.
Αιώνες αργότερα, φιλόσοφοι όπως ο Χάιντεγκερ θα πουν: Ο άνθρωπος είναι ον-προς-θάνατον. Και ο Καμύ θα αποκαλύψει τον παράλογο της ζωής: η επιθυμία μας για νόημα συγκρούεται με την αδιαφορία του σύμπαντος.
Η φιλοσοφία ρωτά, ψάχνει, αναλύει. Ο θάνατος είναι το απόλυτο αίνιγμα.
Και τότε, στην καρδιά αυτής της σιωπής, μια φωνή αντηχεί: “Λάζαρε, δεῦρο ἔξω.”
Είναι η φωνή του Χριστού. Όχι ενός απλού δασκάλου. Όχι ενός ακόμα στοχαστή.
Αλλά Εκείνου που δεν έδωσε θεωρία για τον θάνατο — τον νίκησε.
Η θεολογία δεν είναι διανοητικό σύστημα. Είναι βίωμα σχέσης. Και η σχέση αυτή κορυφώνεται εκεί, μπροστά στον τάφο ενός φίλου: του Λαζάρου. Ο Χριστός δακρύζει. Δεν νικά τον θάνατο ψυχρά, τεχνικά. Τον συναισθάνεται. Τον παίρνει πάνω Του.
Και μετά, με λόγο γεμάτο εξουσία αλλά και αγάπη, φωνάζει:
“Έξω!”
Ο Λάζαρος σηκώνεται. Όχι γιατί κάποιος τον ανέστησε βιολογικά. Αλλά γιατί τον κάλεσε Εκείνος που είναι η ίδια η Ανάσταση και η Ζωή. Ο θάνατος, λοιπόν, δεν είναι πια το τέλος. Είναι πέρασμα.
Εδώ, η φιλοσοφία και η θεολογία συναντιούνται
Η φιλοσοφία μας έφερε μέχρι τον τάφο. Μας βοήθησε να σταθούμε εκεί, να κοιτάξουμε τον φόβο μας, να σκεφτούμε βαθιά.
Η θεολογία, όμως, μας δείχνει ότι ο τάφος δεν είναι το τελευταίο κεφάλαιο. Ότι υπάρχει φωνή που καλεί «έξω». Ότι η ελπίδα δεν είναι ιδέα, αλλά πρόσωπο: είναι ο Χριστός.
Ο Χριστός δεν απαντά στα υπαρξιακά ερωτήματα με μια θεωρία. Τα καταργεί μέσα από το γεγονός της Ανάστασης. Ο θάνατος δεν εξηγείται — νικιέται.
Ο άνθρωπος δεν ψάχνει απλώς να σώσει τη ζωή του από τη φθορά — καλείται να τη μεταμορφώσει σε αιωνιότητα μέσα από τη σχέση με τον Ζώντα Θεό.
Έτσι, η πλήρης ερμηνεία είναι ενιαία:
Η φιλοσοφία ρωτά: Τι είναι η ζωή; Πού οδηγεί ο θάνατος;
Η θεολογία απαντά: Η ζωή είναι κοινωνία με τον Θεό. Ο θάνατος είναι νικημένος από Αυτόν που είναι η Ζωή.
