Του Νίκου Θεοδοσιάδη
Εκπαιδευτικός
Τα νερά της βροχής και των χειμάρρων της κλειστής λεκάνης του Κάτω Νευροκοπίου, η οποία βρίσκεται βόρεια του Φαλακρού όρους αποστραγγίζονται και δημιουργούν ένα υπόγειο ποτάμι.
Η σχετική κλίση της λεκάνης του Κάτω Νευροκοπίου (από ΒΔ προς τα ΝΑ), η υψομετρική της διαφορά από το λεκανοπέδιο της Δράμας (πάνω από 400μ.), οι καταβόθρες στις παρυφές της παραπάνω λεκάνης (νότια του χωριού Οχυρό) και η λιθολογική σύσταση του Φαλακρού όρους ( ασβεστόλιθοι ) συντελούν στην απορρόφηση των νερών και στη δημιουργία του υπόγειου ποταμού.
Τα νερά αυτά διαρρέουν μέσα από ένα επιμήκη αγωγό, που είναι το σπήλαιο Μααρά.
Το σπήλαιο, ακολουθώντας τα ρήγματα του Φαλακρού όρους, έχει διανοιχθεί στη βάση των ανθρακικών σχηματισμών του βουνού και έχει υποθετικό μήκος πάνω από 12χλμ.
Από αυτά, μέχρι σήμερα, έχουν εξερευνηθεί τα 8χλμ., από γάλλους και Έλληνες σπηλαιολόγους. Έχουν χαρτογραφηθεί λεπτομερειακά τα 2,5χλμ. από ελληνική επιστημονική ομάδα με την επίβλεψη του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, που ανέλαβε την αξιοποίηση του σπηλαίου.
Η μορφολογική μελέτη του σπηλαίου έδειξε ότι κατά μήκος του κυρίου άξονα ανάπτυξής του έχουν σχηματιστεί «αίθουσες» και στενώματα, σταλακτικός διάκοσμος, ο οποίος μειώνεται από την είσοδο προς το εσωτερικό του σπηλαίου.
Ο πυθμένας του σπηλαίου, που είναι και η κοίτη του Αγγίτη, καλύπτεται από αποθέσεις ιλύος, αργίλου και άμμου, των οποίων το πάχος είναι πάνω από 10μ.
Η μέση θερμοκρασία του νερού στο σπήλαιο είναι 13οC και του αέρα 17οC.
Η ιστορία του σπηλαίου αγγίζει τα 30.000 χρόνια. Η παρουσία των οστών του αλόγου, του δασύμαλλου ρινόκερου και του μαμούθ είναι ενδεικτικά στοιχεία του ψυχρού κλίματος, που επικράτησε σε παλαιότερες εποχές.
Σήμερα στην είσοδο του σπηλαίου σώζεται ο υδροτροχός, ο οποίος λειτούργησε από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Συνέχισε να λειτουργεί και μετά το πρώτο μισό του 20ου αιώνα για τις ανάγκες ύδρευσης και άρδευσης της κοινότητας Κοκκινογείων και του Δήμου Προσοτσάνης.
Το σπήλαιο του Μααρά θεωρείται από τα πλέον σπάνια σπήλαια του κόσμου και ο σημερινός επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί τα 500 πρώτα μέτρα του μοναδικού αυτού φυσικού μνημείου.
